Tại nhiều quốc gia trên thế giới xu hướng “bỏ trung tâm về ngoại thành ở” là một hệ quả tất yếu khi các đô thị lớn đạt tới một ngưỡng phát triển nhất định. Dù đi sau nhưng tại Việt Nam, xu hướng này thực sự bùng nổ kể từ khi dịch Covid-19 xuất hiện.
Là một đất nước đi đầu về kinh tế cũng như phúc lợi xã hội, nhưng tại Mỹ ngày càng nhiều người thích sống ở vùng ven hơn là trong những thành phố trung tâm đắt đỏ. Ước tính chi phí sinh hoạt và giá nhà đất vùng ngoại ô ở Mỹ rẻ hơn từ 30-40% so với các khu trung tâm thành phố lớn như Washington hay New York.
Tại Germantown, vùng ngoại ô Washington ngày càng thu hút người trẻ về đây sinh sống. Nơi đây được bao quanh bởi những công viên và hồ nước ngút tầm mắt, tạo cảm giác thư thái cho con người, tránh xa những ồn ào, bụi bặm của đời sống đô thị. Vùng ngoại ô Washington còn có thị trấn Kensington ở Maryland, nơi đây cũng được mệnh danh là một trong những ngoại ô đáng sống nhất với nhiều căn nhà gỗ thân thiện cùng hàng cây xanh mướt trải dài tạo nên bầu không khí trong lành, dễ chịu.
Tại những vùng ngoại ô này, người dân vẫn là cuộc sống hiện đại như bất cứ đô thị nào tại Mỹ, tuy nhiên nhịp sống ở đây lại vô cùng bình lặng, không xô bồ, áp lực như các siêu thành phố khác. Chính điều đó đã khiến Kensington hay Germantown trở thành địa điểm lý tưởng để những người trẻ muốn tránh xa cuộc sống căng thẳng ở những thành phố lớn hay người cao tuổi an dưỡng tuổi già.
Cũng giống như người Mỹ, ở Pháp , mặc dù Paris được coi là một trong những thành phố đẹp nhất trên thế giới nhưng người Pháp luôn hướng về cuộc sống trong lành ở vùng ngoại ô. 81% số người được hỏi cho biết họ ưa thích vùng ngoại ô yên bình, gần gũi với thiện nhiên và ít ô nhiễm hơn.
Một lợi thế khác của cuộc sống ở nông thôn Pháp là chi phí sinh hoạt thấp hơn so với các thành phố lớn. Những người đã sống ở nông thôn tỏ ra khá hạnh phúc. Khoảng 93% nói rằng họ hài lòng với cuộc sống và 53% “rất hài lòng”. Chỉ có năm phần trăm những người sống ở nông thôn ông muốn rời khỏi đó và đi đến thành phố.
Không chỉ ở Mỹ, Pháp mà ngay cả những người dân tai nhiều quốc gia đáng sống nhất thế giới như Thụy Sỹ, Hà Lan, Canada, Đan Mạch, Hà Lan, Thụy Điển…đều có xu hướng dời bỏ “bỏ trung tâm về ngoại thành ở” khi cuộc sống tại các đô thị lớn đã đạt đến ngưỡng nhất định, cơ sở hạ tầng không đáp ứng được, diện tích cây xanh khan hiếm, chất lượng sống giảm…
Theo nghiên cứu thực hiện bởi tờ The Sunday Telegraph (Anh) bất động sản tại các vùng ngoại ô xa hoa quanh Thủ đô các nước có một trật tự mới được hình thành so với nội đô đầy xáo trộn. Khảo sát của Savills chỉ ra rằng ít nhất 6 trong số 10 khách hàng của họ có nhu cầu sẽ chọn sống ở ngoại ô hơn. Lý do, khách hàng lựa chọn vùng ngoại ô đã quá mệt mỏi với việc trải qua nửa số thời gian trong ngày tại vùng trung tâm ồn ào và đầy bon chen, họ đã chán việc trở về nhà hàng ngày với các tuyến đường xe chật kín, ô nhiễm tiếng ồn xung quanh tổ ấm.
Các nhà khoa học tại trường sức khỏe công cộng Harvard T.H. Chan và bệnh viện Nữ giới (Mỹ) đã công bố nghiên cứu chỉ ra rằng, một cuộc sống tràn ngập cây xanh sẽ làm tăng tuổi thọ, tăng khả năng tương tác với xã hội. Những người sống trong môi trường thiên nhiên xanh sẽ không phải trải qua ảnh hưởng sức khỏe tiêu cực do ô nhiễm không khí, tiếng ồn và nhiệt độ khắc nghiệt. Đồng thời họ sẽ có nhiều cơ hội cho hoạt động thể chất và tương tác xã hội, làm giảm mức độ căng thẳng.
Mặt khác, công việc với cường độ cao đã dẫn tới khá nhiều áp lực cho giới trẻ và là một trong những nguyên nhân chính gây ra căn bệnh trầm cảm ở Mỹ. Do đó, việc chuyển tới sống ở vùng ngoại ô cũng tạo điều kiện để các thành viên khác trong gia đình có cơ hội nghỉ ngơi sau một tuần làm việc và học tập mệt mỏi. Họ có thể dành thời gian cho người thân, vui chơi, trò chuyện trên mảnh sân vườn xanh mát và tràn ngập ánh nắng mặt trời.
Không gian sống tại vùng ngoại ô phía Đông Nam Hà Nội.
Xét về khía cạnh xã hội, không chỉ riêng các thành phố tại Mỹ, “bỏ trung tâm về ngoại thành ở” là một hệ quả tất yếu khi các đô thị lớn đạt tới một ngưỡng phát triển nhất định. Ở Việt Nam, hầu hết các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM chịu sức ép với số lượng dân ngày càng tăng khiến hạ tầng cơ sở rơi vào tình trạng quá tải. Trước thực trạng đó, nhiều phương án được đưa ra điển hình là lựa chọn dịch chuyển về các vùng ven đô, nơi có bầu không khí trong lành với không gian sống rộng và thoáng hơn.
Tại Hà Nội xu hướng bỏ thành thị ra ngoại ô đang trở nên rõ nét hơn bao giờ hết khi dịch Covid-19 xuất hiện. Bằng chứng là giá nhà ven đô đã tăng mạnh mẽ từ giữa năm 2020 đến nay bất chấp dịch bệnh diễn biến phức tạp. Số liệu của Savills cũng chỉ ra rằng giá nhà tại nhiều khu vực như Hưng Yên, Hòa Lạc, Hòa Bình đã tăng rất mạnh trong suốt thời gian qua. Thậm chí, tại Văn Giang, Hưng Yên chỉ cách trung tâm Mỹ Đình chưa hơn 10km, các căn hộ tại đây bán cháy hàng ngay trong giai đoạn dịch bệnh và trở thành thị trường sôi động bậc nhất vùng ven Hà Nội.
Một trong những khu đô thị đang đón đầu xu hướng rời phố về ngoại ô tại khu vực Hà Nội là khu đô thị Ecopark. Sau 10 năm xây dựng, Ecopark là khu đô thị xanh lớn nhất Việt Nam với diện tích cây xanh mặt nước hơn 100 ha, với hơn 1 triệu cây xanh, mật độ cây xanh đạt kỷ lục120 cây xanh/người. Hiện nay, khu đo thị này đang tiếp tục mở rộng không gian phát triển sang giai đoạn 2 trở thành khu đô thị vệ tinh ngoại ô lớn bậc nhất Hà Nội với quy mô 500ha.
Còn tại TPHCM, xu hướng chuyển ra các khu vực giáp ranh như Đồng Nai, Long An, Bình Dương cũng đang tăng trưởng mạnh mẽ. Hàng loạt các khu đô thị vệ tinh quy mô lớn đang được cấp tập xây dựng và triển khai để đáp ứng nhu cầu giãn dân tại đây. Đây cũng là lần xuất hiện những đại đô thị quy mô lên đến cả nghìn ha như Aqua City Novaland (Đồng Nai ) hay loạt khu đô thị quy mô 500ha tại Long Annhư T&T millennia City, The Sol City (Long An)….
Thực tế cho thấy kể từ khi bắt đầu dịch COVID-19, xu hướng giãn ra vùng ven mua nhà của người dân Việt Nam khá cao. Ông Richard Donnell, giám đốc nghiên cứu tại nền tảng bất động sản Zoopla của Anh cho biết: “Nếu bạn buộc người dân ở nhà trong nhiều tháng, họ sẽ nhanh chóng xem xét lại những mong muốn về ngôi nhà của mình”. Theo chuyên gia này, xu hướng này sẽ còn phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới khi người Việt quan tâm nhiều hơn đến không gian sống, yếu tố sức khỏe cũng như thói quan làm việc online đang ngày càng trở nên phổ biến.